Resim Formatları Nedir?

Resim; herhangi bir yüzey üzerine çizgi ve renklerle yapılan, günümüzde kavramsal bir boyutta ele alınması açısından hemen her tür malzemenin kullanılabildiği bir görsel anlatım tekniğidir. Bu durumun elektronik ortamlarda kullanılmaktadır. Ek olarak cep telefonlarında, bilgisayarlarda ve diğer teknoloji ürünlerinde görüntülenenler ise elektronik materyal veya belgeler denilebilir.

Bilgisayar ortamında bir resmi, fotoğrafı veya vektörel çizimi bağımsız ve belirli bir sayfa düzeninde kaydetmemiz gerekir. Bu görüntü formatlarının bazıları sadece belirli bir görüntüleme uygulama programı ile kullanılabilirken bazı formatlar ise her programda kullanılabilen standart formatlardır. Bunların en çok kullanılanlarını aşağıda kısaca tanıtmaya çalıştım.

Başlıca Resim Formatları Nelerdir ?

Başlıca resim formatları Bitmap, GIF, JPG, EPS, TIFF, PSD, PNG, RAW uzantılı görüntü dosyalarıdır.

BMP (Bitmap)

Elektronik ortama geçiş yıllarının henüz başlarında ve bilgisayar nesneleri ile nesne(görsel işleme) tabanlı yazılımların hayatımıza girmesiyle ortaya çıkmaya başlamıştır. Bitmap formatlı dosyalar Windows’un ilk versiyonları olan 95, 98 gibi sürümleriyle birlikte hayatımıza giren MS Paint programında işlenebilir. Bunun yanı sıra en temel resim formatı olma özelliğini de taşımaktadır. BMP 16 yada daha çok renkli şekillerini kaydedebileceğimiz aynı zamanda herhangi bir sıkıştırma yapmayan oldukça hızlı bir formattır. Resmin içindeki renk sayısından çok resmin boyutu da bu formatta önemlidir.

GIF

GIF (Graphics Interchange Format) ismiyle bilinen görüntü formatı iyi bir sıkıştırma algoritması bulunmakta birlikte oldukça yaygın olarak kullanılan bir resim formatıdır. Renk sayılarının az olduğu resim dosyalarında bile yüksek oranda sıkıştırma yapabilmektedir. Bu format ile yapılan hareketli resimler süre ve zaman ayarlamalarıyla farklı görüntüleri bir arada tutma ve hızlı şekilde gösterimiyle hareketli bir görüntü oluşturma özelliğine sahiptir. Çok hızlı bir format olmasına karşın, normalden fazla yer kapladığı için pek tercih edilen bir tür değildir. En fazla 256 renk alabilen format 8 bit görüntüyü desteklemektedir. Tüm özelliklerinin yanı sıra bir dosya içerisinde birden fazla GIF Özellikli resmin yerleştirilmesine ve animasyon oluşturulmasına da olanak tanıyan format özelliğini taşımaktadır.

JPG

JPG dosyaları raster görüntü dosyaları olarak sınıflandırılan, 24 bit renk desteği bulunan ve dijital fotoğraf ve görüntüleri depolamak için uygulanmakta, kullanılmakta olan bir görüntü işleme dosya türüdür. Çok renkli görüntüler ile uğraşanların en fazla kullandıkları formatlardan bir tanesidir. JPG formatı genelde fotoğraf görüntülerinin gösterilmesinde kullanılır. JPG dosya türü dijital fotoğraf makinelerinin hayatımıza girmesiyle birlikte hız kazanmış olur. Ve hızlıca cep telefonlarında da yerini almıştır. Bu hızlı yayılımın sebebi ise bu formattaki görüntülerde kalite düşmeden, hafızadaki boyuttan oldukça kazanç sağlaması ve aynı zamanda diğer destekleyici cihazlarda sorunsuz. Herhangi bir uygulama – program kurulumuna gerek kalmadan çalıştırılabilmesidir. JPG formatındaki görüntüler internet üzerinden veya e-posta aracılığıyla iletilebilmekle birlikte günümüzde birçok sosyal medya aracılığıyla çok kolay bir şekilde karşı gönderilmek istenilen tarafa aktarılabilmektedir. Bir çok teknoloji ürünleri de yazılımlarında JPG resim formatındaki dosyaları düzenlemeye yer vermişlerdir.

TIFF

TIFF günümüzde kullanılmakta olan bilgisayarlardaki tüm programlar tarafından  desteklenmektedir. Fazla renk ile uğraşılması gerektiğinde hızlı olması avantaj olsa da diğer farklı formatlara dönüştürüldüğünde de boyut olarak tasarruf sağlayamaması gibi bir dezavantajı bulunduğunu hatırlatmakta fayda vardır.

EPS

EPS (Encapsulated PostScript) isimli resim formatı genellikle mühendislik çizimleri ve grafik tasarım programlarında kullanılmakla birlikte daha çok teknik iş ve işlemlerde Vektör ve Piksel tabanlı görüntüler olarak kullanımı yaygındır. Genellikle kullanımının yoğun olduğu yerler Grafik Tasarım ve Reklam Ajansları, neredeyse tüm Mühendislik Firmaları ve baskı yapılan matbaalardır.

PSD

PSD (Photoshop Document) formatı Adobe Firması tarafından piyasaya sürülmüş olan Photoshop Uygulamalarının hemen her sürümünde kullanılan işlenmemiş ham Photoshop görüntülerinin ve katmanlarının tutulduğu ve daha sonradan kullanılmak üzere saklanabildiği formattır. Photoshop İşlemlerinde dosya türü olarak PSD formatı kullanıldığı takdirde işlemlerimiz yarım kalsa bile bu formatta sorunsuz şekilde kalındığı yerden Photoshop işlemimize devam edebililiriz.

PNG

PNG (Portable Network Graphics) pantenti olmayan bir görüntü formatı olmakla birlikte PNG sıkıştırmada herhangi bir kayıp vermeden başarı sağlayan bir özelliğe sahiptir. Daha çok internet ortamında ve özellikle haber siteleri ve görüntü işlemeli web sitelerinde sıklıkla başvurulan PNG görüntü formatı, aynı zamanda yazılımcılar, programcılar ve grafik tasarımcılar tarafından da hayli rağbet görmektedir. GIF dosya formatının gelişmiş versiyonu özelliğinde bulunan PNG’nin GIF’ formatından farkı ise hareketli görüntüleri tutmamasıdır. Bu özelliklerinin yanı sıra şeffaf çizim ve arka plansız sadece görüntü ihtiyacı oluştuğunda İnternet üzerinden hizmet veren alışveriş siteleri ve reklam firmalarının sadece satışa konu nesneye insanların odaklanmasını sağlamakta ihtiyaç duydukları en önemli ve tek resim formatı özelliğini taşımaktadır.

RAW

Raw resim formatı Dijital Fotoğraf Makinelerinin sensörleri üzerinde bulunan verileri ham bir şekilde içeren dosyaların tutulduğu formattır.

Aslında RAW’ın tanımı olarak çekilen bir görüntünün tüm detaylarıyla kaydedilerek herhangi bir sıkıştırılma veya işleme tabi tutulmamış dosya formatı tanımı daha uygun olacağı kanaatindeyim. Çünkü Bir fotoğrafçı tarafından kaydedilen görüntünün tüm detayları RAW formatında tutulur ve daha sonra uzman fotoğrafçılar tarafından işlenerek Photoshop işlemine tabi tutulması halinde çok detaylı ve kaliteli fotoğraf görüntüleri ortaya çıkabilmektedir. Bu dosya türünün bir özelliği ise fotoğraf çekildikten sonra bile bazı değişikliklere izin vermesidir. Bu özelliğinden dolayı stüdyo fotoğrafçıları, düğün fotoğrafçıları, fotoğraf ajanları ve reklam ajansları tarafından oldukça tercih edilen bir dosya türüdür.

Geçmişten günümüzde resim formatları ve kullanım alanları

Hayatımıza elektronik olarak fotoğraf makinalarıyla giren resim formatları, bilgisayar yazılımlarında görsel tabanlı bir yapıya geçilmesi sonrasında bilgisayarlarımızda da hayli yoğun şekilde resim kullanımı artmıştır. Gelişen teknolojiyle birlikte cep telefonlarına entegre edilen kameralar. Ve kameraların kaydedeceği görüntüleri ve resim formatlarını kaydetmeye ve saklamaya uygun şekilde dizayn edilen cep telefonu yazılımları ile birlikte resimler bilinen formatlarıyla cebimizde taşınmaya başlanılmıştır. Haliyle teknolojinin hızıyla piksel ve özellikleri artırılan kameralar ve cep telefonları sayesinde neredeyse fotoğraf makinalarıyla yarışan kameralarda resim formatları değişiklik göstermiştir. Günümüzde ise daha farklı türde resim formatları oluşturulmaya devam edilmektedir.